Nifer y bobl sydd newydd gael eu hardystio â nam difrifol ar eu golwg ac amhariad ar eu golwg, yn ôl achos a bwrdd iechyd

Defnyddir Llawfer safonol yn y tabl hwn: [c] = gwybodaeth gyfrinachol, [t] = cyfanswm.

Gwerthoedd data	Disgrifiad o’r data	Achos yr ardystio	Blwyddyn	Ardal
114	Nifer	Dirywiad macwlaidd sy'n gysylltiedig ag oedran	2024-25	Bwrdd Iechyd Prifysgol Bae Abertawe
108	Nifer	Dirywiad macwlaidd sy'n gysylltiedig ag oedran	2024-25	Bwrdd Iechyd Prifysgol Cwm Taf Morgannwg
113	Nifer	Dirywiad macwlaidd sy'n gysylltiedig ag oedran	2024-25	Bwrdd Iechyd Prifysgol Aneurin Bevan
91	Nifer	Dirywiad macwlaidd sy'n gysylltiedig ag oedran	2024-25	Bwrdd Iechyd Prifysgol Caerdydd a'r Fro
192 [t]	Nifer	Glawcoma	2012-13	Cymru
75	Nifer	Glawcoma	2012-13	Bwrdd Iechyd Prifysgol Betsi Cadwaladr
[c]	Nifer	Glawcoma	2012-13	Bwrdd Iechyd Addysgu Powys
19	Nifer	Glawcoma	2012-13	Bwrdd Iechyd Prifysgol Hywel Dda
32	Nifer	Glawcoma	2012-13	Bwrdd Iechyd Prifysgol Abertawe Bro Morgannwg
[c]	Nifer	Glawcoma	2012-13	Bwrdd Iechyd Prifysgol Cwm Taf
34	Nifer	Glawcoma	2012-13	Bwrdd Iechyd Prifysgol Aneurin Bevan
[c]	Nifer	Glawcoma	2012-13	Bwrdd Iechyd Prifysgol Caerdydd a'r Fro
190 [t]	Nifer	Glawcoma	2013-14	Cymru
58	Nifer	Glawcoma	2013-14	Bwrdd Iechyd Prifysgol Betsi Cadwaladr
16	Nifer	Glawcoma	2013-14	Bwrdd Iechyd Addysgu Powys
12	Nifer	Glawcoma	2013-14	Bwrdd Iechyd Prifysgol Hywel Dda
47	Nifer	Glawcoma	2013-14	Bwrdd Iechyd Prifysgol Abertawe Bro Morgannwg
[c]	Nifer	Glawcoma	2013-14	Bwrdd Iechyd Prifysgol Cwm Taf
32	Nifer	Glawcoma	2013-14	Bwrdd Iechyd Prifysgol Aneurin Bevan
[c]	Nifer	Glawcoma	2013-14	Bwrdd Iechyd Prifysgol Caerdydd a'r Fro
179 [t]	Nifer	Glawcoma	2014-15	Cymru
45	Nifer	Glawcoma	2014-15	Bwrdd Iechyd Prifysgol Betsi Cadwaladr
[c]	Nifer	Glawcoma	2014-15	Bwrdd Iechyd Addysgu Powys
23	Nifer	Glawcoma	2014-15	Bwrdd Iechyd Prifysgol Hywel Dda
30	Nifer	Glawcoma	2014-15	Bwrdd Iechyd Prifysgol Abertawe Bro Morgannwg
9	Nifer	Glawcoma	2014-15	Bwrdd Iechyd Prifysgol Cwm Taf
43	Nifer	Glawcoma	2014-15	Bwrdd Iechyd Prifysgol Aneurin Bevan
[c]	Nifer	Glawcoma	2014-15	Bwrdd Iechyd Prifysgol Caerdydd a'r Fro
191 [t]	Nifer	Glawcoma	2015-16	Cymru
54	Nifer	Glawcoma	2015-16	Bwrdd Iechyd Prifysgol Betsi Cadwaladr
9	Nifer	Glawcoma	2015-16	Bwrdd Iechyd Addysgu Powys
22	Nifer	Glawcoma	2015-16	Bwrdd Iechyd Prifysgol Hywel Dda
31	Nifer	Glawcoma	2015-16	Bwrdd Iechyd Prifysgol Abertawe Bro Morgannwg
16	Nifer	Glawcoma	2015-16	Bwrdd Iechyd Prifysgol Cwm Taf
33	Nifer	Glawcoma	2015-16	Bwrdd Iechyd Prifysgol Aneurin Bevan
23	Nifer	Glawcoma	2015-16	Bwrdd Iechyd Prifysgol Caerdydd a'r Fro
219 [t]	Nifer	Glawcoma	2016-17	Cymru
80	Nifer	Glawcoma	2016-17	Bwrdd Iechyd Prifysgol Betsi Cadwaladr
[c]	Nifer	Glawcoma	2016-17	Bwrdd Iechyd Addysgu Powys
[c]	Nifer	Glawcoma	2016-17	Bwrdd Iechyd Prifysgol Hywel Dda
45	Nifer	Glawcoma	2016-17	Bwrdd Iechyd Prifysgol Abertawe Bro Morgannwg
19	Nifer	Glawcoma	2016-17	Bwrdd Iechyd Prifysgol Cwm Taf
33	Nifer	Glawcoma	2016-17	Bwrdd Iechyd Prifysgol Aneurin Bevan
21	Nifer	Glawcoma	2016-17	Bwrdd Iechyd Prifysgol Caerdydd a'r Fro
230 [t]	Nifer	Glawcoma	2017-18	Cymru
73	Nifer	Glawcoma	2017-18	Bwrdd Iechyd Prifysgol Betsi Cadwaladr
6	Nifer	Glawcoma	2017-18	Bwrdd Iechyd Addysgu Powys
23	Nifer	Glawcoma	2017-18	Bwrdd Iechyd Prifysgol Hywel Dda
52	Nifer	Glawcoma	2017-18	Bwrdd Iechyd Prifysgol Abertawe Bro Morgannwg
20	Nifer	Glawcoma	2017-18	Bwrdd Iechyd Prifysgol Cwm Taf
35	Nifer	Glawcoma	2017-18	Bwrdd Iechyd Prifysgol Aneurin Bevan
16	Nifer	Glawcoma	2017-18	Bwrdd Iechyd Prifysgol Caerdydd a'r Fro
210 [t]	Nifer	Glawcoma	2018-19	Cymru
49	Nifer	Glawcoma	2018-19	Bwrdd Iechyd Prifysgol Betsi Cadwaladr
[c]	Nifer	Glawcoma	2018-19	Bwrdd Iechyd Addysgu Powys
24	Nifer	Glawcoma	2018-19	Bwrdd Iechyd Prifysgol Hywel Dda
44	Nifer	Glawcoma	2018-19	Bwrdd Iechyd Prifysgol Abertawe Bro Morgannwg
[c]	Nifer	Glawcoma	2018-19	Bwrdd Iechyd Prifysgol Cwm Taf
43	Nifer	Glawcoma	2018-19	Bwrdd Iechyd Prifysgol Aneurin Bevan
22	Nifer	Glawcoma	2018-19	Bwrdd Iechyd Prifysgol Caerdydd a'r Fro
258 [t]	Nifer	Glawcoma	2019-20	Cymru
47	Nifer	Glawcoma	2019-20	Bwrdd Iechyd Prifysgol Betsi Cadwaladr
[c]	Nifer	Glawcoma	2019-20	Bwrdd Iechyd Addysgu Powys
[c]	Nifer	Glawcoma	2019-20	Bwrdd Iechyd Prifysgol Hywel Dda
37	Nifer	Glawcoma	2019-20	Bwrdd Iechyd Prifysgol Bae Abertawe
38	Nifer	Glawcoma	2019-20	Bwrdd Iechyd Prifysgol Cwm Taf Morgannwg
46	Nifer	Glawcoma	2019-20	Bwrdd Iechyd Prifysgol Aneurin Bevan
43	Nifer	Glawcoma	2019-20	Bwrdd Iechyd Prifysgol Caerdydd a'r Fro
165 [t]	Nifer	Glawcoma	2020-21	Cymru
41	Nifer	Glawcoma	2020-21	Bwrdd Iechyd Prifysgol Betsi Cadwaladr
9	Nifer	Glawcoma	2020-21	Bwrdd Iechyd Addysgu Powys
[c]	Nifer	Glawcoma	2020-21	Bwrdd Iechyd Prifysgol Hywel Dda
19	Nifer	Glawcoma	2020-21	Bwrdd Iechyd Prifysgol Bae Abertawe
21	Nifer	Glawcoma	2020-21	Bwrdd Iechyd Prifysgol Cwm Taf Morgannwg
35	Nifer	Glawcoma	2020-21	Bwrdd Iechyd Prifysgol Aneurin Bevan
[c]	Nifer	Glawcoma	2020-21	Bwrdd Iechyd Prifysgol Caerdydd a'r Fro
222 [t]	Nifer	Glawcoma	2021-22	Cymru
55	Nifer	Glawcoma	2021-22	Bwrdd Iechyd Prifysgol Betsi Cadwaladr
8	Nifer	Glawcoma	2021-22	Bwrdd Iechyd Addysgu Powys
32	Nifer	Glawcoma	2021-22	Bwrdd Iechyd Prifysgol Hywel Dda
26	Nifer	Glawcoma	2021-22	Bwrdd Iechyd Prifysgol Bae Abertawe
32	Nifer	Glawcoma	2021-22	Bwrdd Iechyd Prifysgol Cwm Taf Morgannwg
44	Nifer	Glawcoma	2021-22	Bwrdd Iechyd Prifysgol Aneurin Bevan
24	Nifer	Glawcoma	2021-22	Bwrdd Iechyd Prifysgol Caerdydd a'r Fro
243 [t]	Nifer	Glawcoma	2022-23	Cymru
54	Nifer	Glawcoma	2022-23	Bwrdd Iechyd Prifysgol Betsi Cadwaladr
10	Nifer	Glawcoma	2022-23	Bwrdd Iechyd Addysgu Powys
51	Nifer	Glawcoma	2022-23	Bwrdd Iechyd Prifysgol Hywel Dda
30	Nifer	Glawcoma	2022-23	Bwrdd Iechyd Prifysgol Bae Abertawe
32	Nifer	Glawcoma	2022-23	Bwrdd Iechyd Prifysgol Cwm Taf Morgannwg
32	Nifer	Glawcoma	2022-23	Bwrdd Iechyd Prifysgol Aneurin Bevan
34	Nifer	Glawcoma	2022-23	Bwrdd Iechyd Prifysgol Caerdydd a'r Fro
287 [t]	Nifer	Glawcoma	2023-24	Cymru
54	Nifer	Glawcoma	2023-24	Bwrdd Iechyd Prifysgol Betsi Cadwaladr
12	Nifer	Glawcoma	2023-24	Bwrdd Iechyd Addysgu Powys
39	Nifer	Glawcoma	2023-24	Bwrdd Iechyd Prifysgol Hywel Dda
44	Nifer	Glawcoma	2023-24	Bwrdd Iechyd Prifysgol Bae Abertawe
52	Nifer	Glawcoma	2023-24	Bwrdd Iechyd Prifysgol Cwm Taf Morgannwg
48	Nifer	Glawcoma	2023-24	Bwrdd Iechyd Prifysgol Aneurin Bevan
37	Nifer	Glawcoma	2023-24	Bwrdd Iechyd Prifysgol Caerdydd a'r Fro

Yn dangos 101 i 200 o 624 rhes

Page 2 of 7

Prif wybodaeth

• Diweddariad mwyaf diweddar: 30 Medi 2025
• Disgwylir y diweddariad nesaf: Medi 2026
• Dynodiad: Ystadegau swyddogol
• Darparwr data 1: Ysbyty Llygaid Moorfields
• Ffynhonnell y data 1: Dim ffynhonnell benodol gan ddarparwr y data
• Darparwr data 2: Partneriaeth Cydwasanaethau GIG Cymru
• Ffynhonnell y data 2: Ffurflen Tystysgrif Nam ar y Golwg
• Cyfnod amser dan sylw: Ebrill 2012 i Mawrth 2025

Nodiadau data

Trosolwg

• Crynodeb o’r set ddata a newidynnau:

  Mae'r set ddata hon yn dangos nifer a chanran y bobl sydd newydd eu hardystio fel rhai ag amhariad difrifol ar y golwg neu amhariad ar y golwg gyda thystysgrif amhariad ar y golwg (CVI), ac mae'n canolbwyntio ar dri phrif achos amhariad ar y golwg: dirywiad macwlaidd sy'n gysylltiedig ag oedran, glawcoma a chlefyd diabetig y llygaid.

  Mae Gwasanaethau Offthalmig Cyffredinol Cymru (WGOS) 3 yn galluogi cleifion, a fyddai'n elwa ar gymhorthion optegol ac anoptegol, yn ogystal â chymorth a chyngor adsefydlu cyfannol (gan gynnwys cofrestru amhariad ar eu golwg), i gael mynediad at wasanaeth golwg gwan yn eu man preswylio neu'n agos ato. Mae WGOS 3 hefyd yn cynnwys Tystysgrif Amhariad ar y Golwg (CVI).

  Mae'r data yn cael eu dadansoddi yn ôl yr achos a ddewiswyd dros yr amhariad ar y golwg, bwrdd iechyd, a blwyddyn ariannol. Mae ardystio yn broses ffurfiol sy'n nodi unigolion â cholled golwg sylweddol a allai fod yn gymwys i gael cymorth ychwanegol. Mae'r set ddata yn rhoi mewnwelediad i brif achosion ardystiadau newydd ar draws gwahanol fyrddau iechyd a thros amser.

• Cyfrifo neu gasglu data:

  Ar gyfer 2023-24 ymlaen, caiff data eu hechdynnu o'r system golwg gwan a gynhelir gan Bartneriaeth Cydwasanaethau GIG Cymru ac sy'n seiliedig ar ddata a gesglir o ffurflen Tystysgrif Amhariad ar y Golwg gan y Bartneriaeth. Darparwyd y data sy'n cwmpasu cyfnodau hyd at 2022-23 gan Ysbyty Llygaid Moorfields ac fe'u hechdynnwyd o'r Gronfa Ddata ar gyfer Data Epidemiolegol ar Dystysgrifau Amhariad ar y Golwg (DEVICE). Mae'r niferoedd yn seiliedig ar breswylwyr Cymru sydd newydd eu hardystio ar ffurflenni Cymraeg a Saesneg. Ar ôl i Bartneriaeth Cydwasanaethau GIG Cymru gymryd drosodd yr ymarfer casglu data o 2023-24 ymlaen, mae data ar gyfer preswylwyr Cymru sydd wedi'u hardystio yn Lloegr yn cael eu darparu ar wahân gan Ysbyty Llygaid Moorfields. Dim ond unigolion uwchlaw trothwyon oedran ar gyfer cyflyrau penodol sy'n cael eu cynnwys yn y niferoedd: y rhai 12 oed a hŷn ar gyfer clefyd diabetig y llygaid, y rhai 40 oed a hŷn ar gyfer glawcoma, a'r rhai 65 oed a hŷn ar gyfer dirywiad macwlaidd sy'n gysylltiedig ag oedran. Ar gyfer pob bwrdd iechyd a Chymru yn gyffredinol, cyfrifir niferoedd yr ardystiadau ar gyfer pob achos ochr yn ochr â chanrannau sy'n cynrychioli cyfran yr holl ardystiadau yn yr ardal gyfatebol.

• Ansawdd ystadegol:

  Ar gyfer pob achos, mae'r niferoedd yn cynnwys colli golwg oherwydd pob achos fel y prif achos, neu os nad oes prif achos yna fel achos cyfrannol, a allai arwain at unigolion yn cael eu cyfrif eto o dan gyflyrau eraill os oes mwy nag un achos cyfrannol. Er mwyn diogelu cyfrinachedd, mae niferoedd llai na phump wedi'u hatal, ac mae ataliad eilaidd wedi'i gymhwyso lle bo angen i atal datgeliad drwy dynnu. Mae'r data ar gyfer y flwyddyn ddiweddaraf yn eithrio preswylwyr Cymru sydd wedi'u hardystio yn Lloegr. Mae hyn oherwydd bod y data hyn yn cael eu darparu gan Ysbyty Llygaid Moorfields yn ddiweddarach yn y flwyddyn ac felly, bydd y data ar gyfer y flwyddyn ddiweddaraf yn cael eu diweddaru i gynnwys preswylwyr Cymru sydd wedi'u hardystio yn Lloegr yn y cyhoeddiad nesaf. Ar 1 Ebrill 2019, symudodd y cyfrifoldeb am wasanaeth iechyd preswylwyr Pen-y-bont ar Ogwr o Abertawe Bro Morgannwg i Gwm Taf. Newidiodd enwau'r byrddau iechyd hefyd: Daeth Bwrdd Iechyd Prifysgol Cwm Taf yn Fwrdd Iechyd Prifysgol Cwm Taf Morgannwg, a daeth Bwrdd Iechyd Prifysgol Abertawe Bro Morgannwg yn Fwrdd Iechyd Prifysgol Bae Abertawe. Gweler yr adran dolenni gwe am ddatganiadau swyddogol.

• Adroddiadau cysylltiedig:
  • Ystadegau Gofal Llygaid
  • Adroddiad ansawdd

Cyhoeddwyd gan

• Sefydliad: Llywodraeth Cymru
• E-bost cysylltu: ystadegau.iechyd@llyw.cymru

Metadata

Ni chaiff y metadata ar gyfer y set ddata hon ei gynnwys pan fyddwch yn lawrlwytho’r data. Gallwch lawrlwytho hwn ar wahân. Mae hyn yn cynnwys yr holl wybodaeth o dab ‘Am y set ddata hon’.