Arolwg Blynyddol o'r Boblogaeth - Amlder siarad Cymraeg yn ôl oedran, rhyw a blwyddyn

Defnyddir Llawfer safonol yn y tabl hwn: [a] = cyfartaledd, [r] = diwygiedig, [t] = cyfanswm, [u] = dibynadwyedd isel, [x] = ddim ar gael.

Gwerthoedd data	Disgrifiad o’r data	Amlder siarad Cymraeg	Oedran	Rhyw	Blwyddyn
3,971	Nifer	Byth	16-24 oed	Dynion	Blwyddyn sy'n dod i ben ar 31 Maw 2025
13.2 [a]	Canran	Dyddiol	Cyfanswm	Dynion	Blwyddyn sy'n dod i ben ar 31 Maw 2025
15,045	Nifer	Llai Aml	45-54 oed	Merched	Blwyddyn sy'n dod i ben ar 31 Maw 2025
4,977	Nifer	Byth	16-24 oed	Merched	Blwyddyn sy'n dod i ben ar 31 Maw 2025
1,683	Nifer	Byth	45-54 oed	Dynion	Blwyddyn sy'n dod i ben ar 31 Maw 2025
14.4 [a]	Canran	Dyddiol	Cyfanswm	Merched	Blwyddyn sy'n dod i ben ar 31 Maw 2025
38,851 [t]	Nifer	Llai Aml	16-24 oed	Cyfanswm	Blwyddyn sy'n dod i ben ar 31 Maw 2025
27,462 [t]	Nifer	Llai Aml	45-54 oed	Cyfanswm	Blwyddyn sy'n dod i ben ar 31 Maw 2025
17,879	Nifer	Llai Aml	65+ oed	Dynion	Blwyddyn sy'n dod i ben ar 31 Maw 2025
8,948 [t]	Nifer	Byth	16-24 oed	Cyfanswm	Blwyddyn sy'n dod i ben ar 31 Maw 2025
2,230	Nifer	Byth	35-44 oed	Merched	Blwyddyn sy'n dod i ben ar 31 Maw 2025
2,150	Nifer	Byth	45-54 oed	Merched	Blwyddyn sy'n dod i ben ar 31 Maw 2025
8,758 [t]	Nifer	Byth	65+ oed	Cyfanswm	Blwyddyn sy'n dod i ben ar 31 Maw 2025
13.8 [a]	Canran	Dyddiol	Cyfanswm	Cyfanswm	Blwyddyn sy'n dod i ben ar 31 Maw 2025
95,822 [t]	Nifer	Llai Aml	Cyfanswm	Dynion	Blwyddyn sy'n dod i ben ar 31 Maw 2025
9,948	Nifer	Llai Aml	3-15 oed	Dynion	Blwyddyn sy'n dod i ben ar 31 Maw 2025
13,622	Nifer	Llai Aml	25-34 oed	Merched	Blwyddyn sy'n dod i ben ar 31 Maw 2025
11,267	Nifer	Llai Aml	35-44 oed	Dynion	Blwyddyn sy'n dod i ben ar 31 Maw 2025
15,005	Nifer	Llai Aml	55-64 oed	Merched	Blwyddyn sy'n dod i ben ar 31 Maw 2025
23,306	Nifer	Llai Aml	65+ oed	Merched	Blwyddyn sy'n dod i ben ar 31 Maw 2025
20,662 [t]	Nifer	Byth	Cyfanswm	Merched	Blwyddyn sy'n dod i ben ar 31 Maw 2025
195	Nifer	Byth	3-15 oed	Dynion	Blwyddyn sy'n dod i ben ar 31 Maw 2025
3,697	Nifer	Byth	25-34 oed	Merched	Blwyddyn sy'n dod i ben ar 31 Maw 2025
5,540 [t]	Nifer	Byth	35-44 oed	Cyfanswm	Blwyddyn sy'n dod i ben ar 31 Maw 2025
12,146	Nifer	Wythnosol	65+ oed	Merched	Blwyddyn sy'n dod i ben ar 31 Maw 2025
3,833 [t]	Nifer	Byth	45-54 oed	Cyfanswm	Blwyddyn sy'n dod i ben ar 31 Maw 2025
1,645	Nifer	Byth	55-64 oed	Merched	Blwyddyn sy'n dod i ben ar 31 Maw 2025
1,973	Nifer	Byth	55-64 oed	Dynion	Blwyddyn sy'n dod i ben ar 31 Maw 2025
7,685	Nifer	Wythnosol	16-24 oed	Dynion	Blwyddyn sy'n dod i ben ar 31 Maw 2025
3,063	Nifer	Byth	65+ oed	Dynion	Blwyddyn sy'n dod i ben ar 31 Maw 2025
8,345	Nifer	Wythnosol	25-34 oed	Merched	Blwyddyn sy'n dod i ben ar 31 Maw 2025
13,896 [t]	Nifer	Wythnosol	55-64 oed	Cyfanswm	Blwyddyn sy'n dod i ben ar 31 Maw 2025
16,584 [t]	Nifer	Wythnosol	25-34 oed	Cyfanswm	Blwyddyn sy'n dod i ben ar 31 Maw 2025
7,972	Nifer	Llai Aml	3-15 oed	Merched	Blwyddyn sy'n dod i ben ar 31 Maw 2025
19,818	Nifer	Llai Aml	16-24 oed	Merched	Blwyddyn sy'n dod i ben ar 31 Maw 2025
31,384 [t]	Nifer	Llai Aml	25-34 oed	Cyfanswm	Blwyddyn sy'n dod i ben ar 31 Maw 2025
17,762	Nifer	Llai Aml	25-34 oed	Dynion	Blwyddyn sy'n dod i ben ar 31 Maw 2025
14,765	Nifer	Llai Aml	35-44 oed	Merched	Blwyddyn sy'n dod i ben ar 31 Maw 2025
12,417	Nifer	Llai Aml	45-54 oed	Dynion	Blwyddyn sy'n dod i ben ar 31 Maw 2025
22,521 [t]	Nifer	Llai Aml	55-64 oed	Cyfanswm	Blwyddyn sy'n dod i ben ar 31 Maw 2025
7,516	Nifer	Llai Aml	55-64 oed	Dynion	Blwyddyn sy'n dod i ben ar 31 Maw 2025
41,185 [t]	Nifer	Llai Aml	65+ oed	Cyfanswm	Blwyddyn sy'n dod i ben ar 31 Maw 2025
4,204	Nifer	Wythnosol	45-54 oed	Dynion	Blwyddyn sy'n dod i ben ar 31 Maw 2025
36,762 [t]	Nifer	Byth	Cyfanswm	Cyfanswm	Blwyddyn sy'n dod i ben ar 31 Maw 2025
463 [t]	Nifer	Byth	3-15 oed	Cyfanswm	Blwyddyn sy'n dod i ben ar 31 Maw 2025
268	Nifer	Byth	3-15 oed	Merched	Blwyddyn sy'n dod i ben ar 31 Maw 2025
21,212 [t]	Nifer	Wythnosol	65+ oed	Cyfanswm	Blwyddyn sy'n dod i ben ar 31 Maw 2025
5,602 [t]	Nifer	Byth	25-34 oed	Cyfanswm	Blwyddyn sy'n dod i ben ar 31 Maw 2025
17,643	Nifer	Dyddiol	35-44 oed	Dynion	Blwyddyn sy'n dod i ben ar 31 Maw 2025
1,905	Nifer	Byth	25-34 oed	Dynion	Blwyddyn sy'n dod i ben ar 31 Maw 2025
18,981	Nifer	Dyddiol	55-64 oed	Merched	Blwyddyn sy'n dod i ben ar 31 Maw 2025
199,927 [t]	Nifer	Dyddiol	Cyfanswm	Dynion	Blwyddyn sy'n dod i ben ar 31 Maw 2025
3,310	Nifer	Byth	35-44 oed	Dynion	Blwyddyn sy'n dod i ben ar 31 Maw 2025
10,525	Nifer	Wythnosol	16-24 oed	Merched	Blwyddyn sy'n dod i ben ar 31 Maw 2025
9,066	Nifer	Wythnosol	65+ oed	Dynion	Blwyddyn sy'n dod i ben ar 31 Maw 2025
3,618 [t]	Nifer	Byth	55-64 oed	Cyfanswm	Blwyddyn sy'n dod i ben ar 31 Maw 2025
21,172	Nifer	Dyddiol	45-54 oed	Merched	Blwyddyn sy'n dod i ben ar 31 Maw 2025
161,845 [t]	Nifer	Wythnosol	Cyfanswm	Cyfanswm	Blwyddyn sy'n dod i ben ar 31 Maw 2025
24,908	Nifer	Dyddiol	16-24 oed	Dynion	Blwyddyn sy'n dod i ben ar 31 Maw 2025
42,023 [t]	Nifer	Dyddiol	35-44 oed	Cyfanswm	Blwyddyn sy'n dod i ben ar 31 Maw 2025
205,355 [t]	Nifer	Llai Aml	Cyfanswm	Cyfanswm	Blwyddyn sy'n dod i ben ar 31 Maw 2025
5,695	Nifer	Byth	65+ oed	Merched	Blwyddyn sy'n dod i ben ar 31 Maw 2025
423,912 [t]	Nifer	Dyddiol	Cyfanswm	Cyfanswm	Blwyddyn sy'n dod i ben ar 31 Maw 2025
17,979	Nifer	Dyddiol	55-64 oed	Dynion	Blwyddyn sy'n dod i ben ar 31 Maw 2025
88,311 [t]	Nifer	Wythnosol	Cyfanswm	Merched	Blwyddyn sy'n dod i ben ar 31 Maw 2025
62,507 [t]	Nifer	Wythnosol	3-15 oed	Cyfanswm	Blwyddyn sy'n dod i ben ar 31 Maw 2025
20,610	Nifer	Dyddiol	25-34 oed	Dynion	Blwyddyn sy'n dod i ben ar 31 Maw 2025
28,392	Nifer	Dyddiol	65+ oed	Dynion	Blwyddyn sy'n dod i ben ar 31 Maw 2025
58,285 [t]	Nifer	Dyddiol	65+ oed	Cyfanswm	Blwyddyn sy'n dod i ben ar 31 Maw 2025
17,920 [t]	Nifer	Llai Aml	3-15 oed	Cyfanswm	Blwyddyn sy'n dod i ben ar 31 Maw 2025
15,526 [t]	Nifer	Wythnosol	35-44 oed	Cyfanswm	Blwyddyn sy'n dod i ben ar 31 Maw 2025
148,047 [t]	Nifer	Dyddiol	3-15 oed	Cyfanswm	Blwyddyn sy'n dod i ben ar 31 Maw 2025
223,985 [t]	Nifer	Dyddiol	Cyfanswm	Merched	Blwyddyn sy'n dod i ben ar 31 Maw 2025
19,033	Nifer	Llai Aml	16-24 oed	Dynion	Blwyddyn sy'n dod i ben ar 31 Maw 2025
73,534 [t]	Nifer	Wythnosol	Cyfanswm	Dynion	Blwyddyn sy'n dod i ben ar 31 Maw 2025
8,239	Nifer	Wythnosol	25-34 oed	Dynion	Blwyddyn sy'n dod i ben ar 31 Maw 2025
22,909	Nifer	Dyddiol	25-34 oed	Merched	Blwyddyn sy'n dod i ben ar 31 Maw 2025
26,032 [t]	Nifer	Llai Aml	35-44 oed	Cyfanswm	Blwyddyn sy'n dod i ben ar 31 Maw 2025
18,210 [t]	Nifer	Wythnosol	16-24 oed	Cyfanswm	Blwyddyn sy'n dod i ben ar 31 Maw 2025
7,678	Nifer	Wythnosol	35-44 oed	Merched	Blwyddyn sy'n dod i ben ar 31 Maw 2025
24,380	Nifer	Dyddiol	35-44 oed	Merched	Blwyddyn sy'n dod i ben ar 31 Maw 2025
43,519 [t]	Nifer	Dyddiol	25-34 oed	Cyfanswm	Blwyddyn sy'n dod i ben ar 31 Maw 2025
19,605	Nifer	Dyddiol	45-54 oed	Dynion	Blwyddyn sy'n dod i ben ar 31 Maw 2025
36,960 [t]	Nifer	Dyddiol	55-64 oed	Cyfanswm	Blwyddyn sy'n dod i ben ar 31 Maw 2025
54,301 [t]	Nifer	Dyddiol	16-24 oed	Cyfanswm	Blwyddyn sy'n dod i ben ar 31 Maw 2025
31,755	Nifer	Wythnosol	3-15 oed	Merched	Blwyddyn sy'n dod i ben ar 31 Maw 2025
40,777 [t]	Nifer	Dyddiol	45-54 oed	Cyfanswm	Blwyddyn sy'n dod i ben ar 31 Maw 2025
7,848	Nifer	Wythnosol	35-44 oed	Dynion	Blwyddyn sy'n dod i ben ar 31 Maw 2025
13,910 [t]	Nifer	Wythnosol	45-54 oed	Cyfanswm	Blwyddyn sy'n dod i ben ar 31 Maw 2025
29,893	Nifer	Dyddiol	65+ oed	Merched	Blwyddyn sy'n dod i ben ar 31 Maw 2025
16,100 [t]	Nifer	Byth	Cyfanswm	Dynion	Blwyddyn sy'n dod i ben ar 31 Maw 2025
70,790	Nifer	Dyddiol	3-15 oed	Dynion	Blwyddyn sy'n dod i ben ar 31 Maw 2025
30,752	Nifer	Wythnosol	3-15 oed	Dynion	Blwyddyn sy'n dod i ben ar 31 Maw 2025
9,706	Nifer	Wythnosol	45-54 oed	Merched	Blwyddyn sy'n dod i ben ar 31 Maw 2025
5,740	Nifer	Wythnosol	55-64 oed	Dynion	Blwyddyn sy'n dod i ben ar 31 Maw 2025
77,257	Nifer	Dyddiol	3-15 oed	Merched	Blwyddyn sy'n dod i ben ar 31 Maw 2025
109,533 [t]	Nifer	Llai Aml	Cyfanswm	Merched	Blwyddyn sy'n dod i ben ar 31 Maw 2025
8,156	Nifer	Wythnosol	55-64 oed	Merched	Blwyddyn sy'n dod i ben ar 31 Maw 2025
29,393	Nifer	Dyddiol	16-24 oed	Merched	Blwyddyn sy'n dod i ben ar 31 Maw 2025
30.3 [a]	Canran	Dyddiol	3-15 oed	Cyfanswm	Blwyddyn sy'n dod i ben ar 31 Maw 2025

Yn dangos 1 i 100 o 14,014 rhes

Page 1 of 141

Prif wybodaeth

• Diweddariad mwyaf diweddar: 25 Medi 2025
• Disgwylir y diweddariad nesaf: 9 Hydref 2025
• Dynodiad: Ystadegau swyddogol
• Darparwr data: Y Swyddfa Ystadegau Gwladol (y SYG)
• Ffynhonnell y data: Arolwg Blynyddol o’r Boblogaeth (APS)

Nodiadau data

• Diwygiadau:
  • 25 Medi 2025
  • 25 Medi 2025
• Talgrynnu wedi'i wneud:

  Mae'r ffigurau wedi'u talgrynnu i'r 100 agosaf ac felly mae'n bosibl y bydd rhai mân anghysondebau ymddangosiadol rhwng swm yr eitemau sy'n rhan ohonynt a'r cyfansymiau fel y'u dangosir.

Trosolwg

• Crynodeb o’r set ddata a newidynnau:

  Mae'r set ddata hon yn dangos pa mor aml mae pobl 3 oed neu'n hŷn yn dweud eu bod yn siarad Cymraeg, yn ôl dyddiad gorffen y flwyddyn.

  Mae'r wybodaeth wedi'i rhannu yn ôl:

  • Grŵp oedran – yr ystod oedran y mae pobl yn perthyn iddo.
  • Rhyw – p'un a yw'r bobl yn ddynion neu'n ferched.
  • Blwyddyn sy'n dod i ben – y cyfnod y mae'r amcangyfrif yn ymwneud ag o (er enghraifft, blwyddyn sy'n dod i ben 31 Mawrth 2023).
  • Categori amlder – pa mor aml mae pobl yn dweud eu bod yn siarad Cymraeg (e.e. bob dydd, wythnosol, yn llai aml, byth).
  • Mesur – amcangyfrif o nifer neu ganran y bobl 3 oed neu'n hŷn ym mhob categori amlder.

  Gallwch ddefnyddio'r set ddata hon i weld sut mae amlder siarad Cymraeg yn wahanol rhwng grwpiau oedran, rhwng dynion a merched, a sut mae'n newid dros amser.

• Cyfrifo neu gasglu data:

  Daw'r data o'r Arolwg Poblogaeth Blynyddol (APS), sy'n set ddata flynyddol sy'n deillio o Arolwg o'r Llafurlu (LFS) a gynhaliwyd gan y Swyddfa Ystadegau Gwladol (ONS). Mae data ar lefel awdurdod lleol wedi bod ar gael ers 2001, pan gyflwynwyd sampl uwch (tua 350% yn fwy na'r arolwg safonol).

  Ers 2004, mae'r APS wedi cael ei gynhyrchu fel data flynyddol treigl, gyda phob cyfartaledd blynyddol treigl yn cwmpasu cyfnod o 12 mis ac yn cael ei ddiweddaru bob tri mis. Mae hyn yn darparu data mwy amserol tra'n gorgyffwrdd cyfnodau o naw mis. Mae'r set ddata dreigl yn cael hwb gan ymatebwyr sampledig ychwanegol i wella cadernid amcangyfrifon, yn enwedig ar gyfer daearyddiaeth ar lefel leol.

  Ar gyfer y blynyddoedd 2001–2003, cymhwysir pwysau Cymreig-benodol i adlewyrchu ffigurau poblogaeth awdurdodau lleol yn well. Yng nghanol mis Mawrth 2020, newidiodd cyfweliadau APS o wyneb yn wyneb i'r ffôn oherwydd pandemig COVID-19. Mae'r ONS yn monitro'r effaith ac yn ail-bwysoli'r data yn unol â hynny. Ailgyflwynwyd cyfweliadau wyneb yn wyneb yn hydref 2023. Awgrymodd cymharu cyfweliadau wyneb yn wyneb cyn 2020 â chyfweliadau ffôn gynnydd bach yn nifer yr ymatebwyr sy'n adrodd gallu siarad Cymraeg, felly cynghorir bod yn ofalus wrth ddehongli tueddiadau ar draws y cyfnod hwn.

  Mae'r arolwg yn casglu gwybodaeth am allu'r boblogaeth i siarad Cymraeg. Gofynnir i ymatebwyr 3 oed neu'n hŷn a ydynt yn gallu siarad Cymraeg, ac mae'r amcangyfrifon yn cael eu cyflwyno fel cyfrif neu ganrannau o siaradwyr Cymraeg.

  Defnyddir dulliau dadansoddi a phwysoli safonol i sicrhau bod yr amcangyfrifon yn gynrychioliadol o'r boblogaeth.

• Ansawdd ystadegol:

  Arferai’r amcangyfrifon hyn fod yn ystadegau swyddogol achrededig. Oherwydd gostyngiad mewn maint sampl yn yr Arolwg Poblogaeth Blynyddol (APS) yn ystod y blynyddoedd diwethaf, ac oherwydd nad yw'r arolwg wedi'i ailbwysoli i'r amcangyfrifon poblogaeth diweddaraf, mae'r achrediad hwn wedi'i atal dros dro. Mae'r amcangyfrifon bellach wedi'u dynodi fel ystadegau swyddogol.

  Mae'r ystadegau yn parhau i fod yn addas i'w defnyddio, ond dylai defnyddwyr nodi bod mwy o ansicrwydd, yn enwedig ar gyfer ardaloedd daearyddol llai neu is-grwpiau poblogaeth, lle mae amcangyfrifon yn llai dibynadwy. Dylid ystyried tueddiadau ochr yn ochr â ffynonellau gwybodaeth eraill am siaradwyr Cymraeg, megis Arolwg Cenedlaethol Cymru. Mae Llywodraeth Cymru o'r farn mai'r cyfrifiad o'r boblogaeth yw'r ffynhonnell allweddol ar gyfer mesur nifer y siaradwyr Cymraeg yng Nghymru.

  Mae'r holl ddata APS yn seiliedig ar samplau, sy'n golygu bod y canlyniadau yn amcangyfrifon yn hytrach na chyfrif union. Mae gwir werth unrhyw fesur yn gorwedd o fewn ystod o amgylch yr amcangyfrif, gydag amrywioldeb yn cynyddu wrth i ddata ddod yn fwy manwl. Er enghraifft, mae amcangyfrifon ar lefel awdurdod lleol yn destun mwy o ansicrwydd nag amcangyfrifon ar lefel genedlaethol.

  Mae ymatebion APS yn cael eu pwysoli i amcanestyniadau poblogaeth swyddogol. I ddechrau, roedd data 2020 yn seiliedig ar amcanestyniadau poblogaeth 2018, nad oeddent yn cyfrif am newidiadau o'r pandemig COVID-19. Ym mis Medi 2021, cafodd data'r APS eu hailbwysoli gan ddefnyddio amcangyfrifon poblogaeth wedi'u diweddaru sy'n deillio o Wybodaeth Amser Real (RTI) Refeniw a Thollau EM (HMRC), gan wella cywirdeb ar gyfer cyfraddau a lefelau cyffredinol.

  Mae'r newidiadau hyn yn lleihau tuedd ystadegol posibl mewn agregau lefel uwch, ond efallai y bydd rhai dadansoddiadau llai yn dal i gael eu heffeithio oherwydd llai o faint sampl yn ystod y pandemig, gan arwain at amrywiad mwy eithafol mewn amcangyfrifon.

• Adroddiadau cysylltiedig:
  • Data am y Gymraeg o'r Arolwg Blynyddol o'r Boblogaeth
  • Welsh language data from the Annual Population Survey

Cyhoeddwyd gan

• Sefydliad: Llywodraeth Cymru
• E-bost cysylltu: dataiaithgymraeg@llyw.cymru

Metadata

Ni chaiff y metadata ar gyfer y set ddata hon ei gynnwys pan fyddwch yn lawrlwytho’r data. Gallwch lawrlwytho hwn ar wahân. Mae hyn yn cynnwys yr holl wybodaeth o dab ‘Am y set ddata hon’.